Một buổi tối, khi đang gấp chăn cho con sau giờ đi ngủ, thằng bé quay sang nhìn tôi:
“Ba có thương con không?”
Câu hỏi ấy tưởng chừng đơn giản, nhưng tôi… khựng lại.
Không phải vì tôi không thương. Mà vì – tôi chưa quen nói điều đó ra.
Tôi trả lời “Có chứ, sao con lại hỏi vậy?” rồi né tránh bằng một cái xoa đầu vội. Nhưng trong lòng, có gì đó thắt lại. Vì tôi biết, một giây im lặng ấy – với một đứa trẻ – cũng đủ để gieo vào tim nó một dấu hỏi.
Lúc đó, tôi nhận ra: tôi thương con rất nhiều, nhưng chưa từng học cách thể hiện cảm xúc đó một cách rõ ràng. Tôi yêu, nhưng giấu. Tôi quan tâm, nhưng thể hiện lúng túng. Tôi không thiếu tình cảm – tôi chỉ thiếu ngôn ngữ để truyền nó đi.
Và ngay lúc ấy, tôi tự hứa: Mình sẽ không để con lớn lên với sự ngờ vực như mình đã từng.
Tôi từng nghĩ: đàn ông bày tỏ tình cảm là yếu đuối
Lớn lên, tôi rất hiếm khi nghe bố nói lời yêu thương. Những cái ôm – nếu có – là ngắn ngủi. Những lời động viên – thường được chuyển thành câu dặn dò. Tình cảm – nếu có – được thể hiện qua hành động: sửa xe, nấu cơm, đi làm vất vả. Không ai sai. Nhưng không ai nói. Và vì thế, tôi cũng dần im lặng.
Ở trường, nếu ai đó ôm nhau hay nói những điều ngọt ngào, chúng tôi hay trêu: “Tình cảm quá vậy?” Dần dần, tôi học cách giấu cảm xúc – như một phản xạ sống còn. Mỗi lần thấy xúc động, tôi nuốt vào trong. Mỗi lần muốn nói “Cảm ơn”, “Tôi thương bạn”, tôi lại cười trừ hoặc chuyển chủ đề.
Tôi không biết rằng: khi không được dạy cách thể hiện cảm xúc, ta sẽ lớn lên với một trái tim kín cửa – và truyền điều đó cho con mình, dù không cố ý.
Đến khi làm cha, tôi cũng lặp lại điều ấy. Tôi chỉ thể hiện tình cảm qua việc mua đồ chơi, nấu ăn, chở con đi học. Tôi ngại ôm, ngại nói “Ba yêu con”, ngại chạm vào phần mềm yếu của mình.
Nhưng khoảnh khắc con hỏi tôi điều tưởng như đơn giản ấy – “Ba có thương con không?” – đã chạm đúng vào phần tôi luôn né tránh.
Và từ đó, tôi bắt đầu học cách thể hiện cảm xúc – không phải chỉ để con biết tôi yêu con, mà để con biết yêu không cần giấu, không cần ngại ngùng, và không bao giờ là sai.
Tôi học cách chạm vào cảm xúc – để con không giống tôi ngày trước
Tôi tập nói ‘Ba thương con’ – dù ban đầu còn ngượng nghịu
Câu nói tưởng đơn giản ấy đã từng khiến tôi lúng túng vô cùng. Tôi nhớ rõ lần đầu thử nói ra, miệng như khô lại. Tôi phải hít một hơi thật sâu, cúi xuống ôm con và nói khẽ: “Ba thương con nhiều lắm.” Con nhìn tôi ngạc nhiên, rồi ôm tôi chặt. Không hỏi thêm. Không cười. Chỉ ôm.
Lúc đó, tôi thấy một điều chảy qua giữa hai chúng tôi – một thứ mà không món quà nào thay thế được: sự hiện diện cảm xúc. Con không cần lý do, không cần giải thích. Con chỉ cần nghe – và cảm được – tình yêu ấy là có thật.
Kể từ hôm đó, tôi bắt đầu học cách thể hiện cảm xúc theo những cách đơn giản:
– Mỗi tối hôn con trước khi ngủ.
– Gửi một tin nhắn nhỏ: “Ba tự hào về con.”
– Vỗ nhẹ vai con khi con làm tốt, thay vì chỉ khen qua loa.
Tôi học ôm – dù chưa từng được ôm nhiều trong đời
Thời thơ ấu, tôi không quen với việc được ôm ấp. Những cái chạm thân mật thường chỉ xuất hiện khi bệnh, khi chụp hình, hoặc trong một vài khoảnh khắc ngắn. Nên khi bắt đầu học cách ôm con, tôi phải vượt qua chính cảm giác “kỳ cục” trong chính mình.
Nhưng rồi, mỗi cái ôm là một lần tôi chạm lại một phần bên trong – phần từng khô cứng vì thiếu thốn. Tôi không chỉ đang ôm con. Tôi đang ôm đứa trẻ bên trong mình, từng lớn lên trong sự mạnh mẽ gượng ép, trong sự im lặng kéo dài.
Tôi nói lời yêu với vợ – và thấy con bắt chước
Tôi từng nghĩ không cần nói “anh yêu em” quá nhiều – hành động là đủ. Nhưng tôi hiểu, trong một ngôi nhà, cảm xúc không được nói ra sẽ dần héo úa. Khi tôi bắt đầu nói với vợ mình bằng những lời dịu dàng hơn, tôi thấy ánh mắt cô ấy dịu lại. Không khí gia đình ấm hơn. Và điều khiến tôi bất ngờ là: con trai tôi bắt đầu học theo.
Một hôm, con ôm mẹ và nói: “Mẹ đẹp giống cô giáo.” Rồi quay sang tôi: “Ba nói mẹ cũng đi!” Tôi cười – và nói thật lòng: “Mẹ con đẹp thật. Ba yêu mẹ.”
Con cười rạng rỡ. Và tôi biết: mình vừa gieo vào con một điều quý giá – quyền được yêu và nói ra điều đó mà không thấy xấu hổ.
Khi con chủ động nói “Con yêu ba” – và tôi không còn thấy xấu hổ
Một buổi sáng, con ôm tôi và nói điều mà tôi từng ước được nghe
Hôm đó, tôi đang chuẩn bị rời nhà đi làm thì con chạy tới, đưa tay ôm lấy tôi từ phía sau và thì thầm:
“Ba ơi… con yêu ba.”
Tôi đứng sững lại. Không phải vì bất ngờ – mà vì xúc động. Trong một khoảnh khắc, tôi thấy đứa trẻ trong tôi – đứa từng chờ đợi những lời như vậy từ cha mình – bỗng được chữa lành.
Tôi quay lại, cúi xuống và nói: “Ba cũng yêu con. Rất nhiều.”
Lần này, không ngượng ngùng. Không né tránh. Chỉ có sự thật lòng và biết ơn.
Vì chính nhờ học cách thể hiện cảm xúc, tôi mới trao được cho con không chỉ tình yêu – mà cả sự an toàn khi bày tỏ nó.
Con không ngại cảm xúc – và tôi không còn gồng mình
Trước đây, mỗi lần con buồn hay khóc, tôi thường tìm cách làm con nín, hoặc cố “giải thích lý do tại sao không nên buồn.” Nhưng từ khi tôi học cách nói ra cảm xúc của mình, tôi cũng học được cách ở lại với cảm xúc của con.
Tôi không cố “xử lý” nữa. Tôi ngồi lại, lắng nghe. Đặt tay lên vai con và nói:
“Ba biết con đang buồn, không sao đâu. Mình buồn một chút cũng được.”
Và rồi con không còn sợ khi bày tỏ. Không giấu giếm khi thấy yếu đuối. Không e ngại khi nói: “Ba ơi, hôm nay con nhớ ba.”
Tôi nhận ra: con trai mình đang lớn lên như một đứa trẻ không cần phải giấu cảm xúc để làm “người đàn ông đích thực.”
Gia đình trở thành một nơi mà cảm xúc được đón nhận – không bị phán xét
Vợ tôi từng nói: “Anh nói ‘anh yêu em’ nhiều hơn hẳn mấy năm đầu mới cưới.” Tôi chỉ cười – vì tôi biết: nói ra điều đó không còn là “bổn phận”, mà là một phần con người tôi đã được mở ra.
Chúng tôi thường nói “yêu” với nhau trước mặt con. Và con – như một bản sao nhỏ – cũng học cách nói “Con thương mẹ”, “Con nhớ ông ngoại”, “Con buồn nhưng con sẽ ổn.”
Tôi không mong con trở thành một người luôn dễ nói ra cảm xúc. Nhưng tôi muốn con không thấy xấu hổ khi mình yếu lòng. Không thấy sai khi mình yêu thương. Và luôn tin rằng, mình được chấp nhận – trọn vẹn.
Người đàn ông dũng cảm là người dám nói lời yêu trước
Tôi từng nghĩ dũng cảm là gồng lên. Là im lặng khi đau. Là che giấu cảm xúc thật để giữ hình ảnh “người đàn ông kiên cường.” Nhưng giờ, sau hành trình học cách thể hiện cảm xúc, tôi hiểu:
Dũng cảm nhất là khi ta dám dịu dàng.
Dám nói “Tôi yêu bạn” mà không đợi đối phương nói trước.
Dám nói “Tôi buồn”, “Tôi nhớ”, “Tôi thấy tổn thương” – mà không sợ bị đánh giá.
Dám ôm con, ôm vợ, ôm chính mình – mà không thấy kỳ cục hay ngượng nghịu.
Bởi vì, trong một thế giới đã quá quen với sự cứng rắn, thì sự mềm mại lại chính là điều làm nên sức mạnh thật sự.
Tôi viết bài này không phải vì tôi đã làm giỏi. Mà vì tôi đang làm thật. Mỗi ngày một chút, tôi đang học cách thể hiện cảm xúc – để con tôi không cần phải học lại điều mà tôi đã từng lãng quên.
Và nếu bạn cũng đang bắt đầu, hãy biết rằng: bạn không hề đơn độc. Chúng ta đang cùng nhau chữa lành – bằng tình yêu được nói ra, không giấu giếm.
Bắt đầu từ một lời yêu thương – bạn sẽ thấy gia đình đổi khác
Nếu bạn từng thấy ngại ngùng khi nói “Ba yêu con”, từng bối rối khi muốn ôm lấy vợ sau một ngày mệt mỏi, từng không biết bắt đầu từ đâu để thể hiện sự quan tâm – thì tôi muốn nói rằng: bạn đang đi đúng hướng.
Học cách thể hiện cảm xúc là hành trình không dễ – nhưng nó sẽ giúp bạn kết nối thật sự với con, với vợ, và với chính mình.
Tôi mời bạn chia sẻ hành trình của mình tại chương trình Nuôi Con Đúng Cách – nơi những người cha đang tập nói lời yêu mà không xấu hổ, tập ôm con mà không cần lý do, và chữa lành tổn thương bằng chính sự dịu dàng mình từng thiếu.
Bạn không cần hoàn hảo – chỉ cần bắt đầu bằng một điều thật lòng.