Nuôi con đúng cách

Một buổi tối, sau khi con tôi ngủ, tôi ngồi một mình ở góc bàn.
Không mở máy tính, không cầm điện thoại.
Chỉ có một tờ giấy trắng và cây bút.
Và tôi bắt đầu viết:
“Gửi cha,
Con không biết bức thư này có đến được với cha hay không.
Nhưng con cần viết – để những điều trong lòng con được bước ra ngoài…”

Tôi viết không ngắt nghỉ.
Không sửa câu. Không nghĩ lý lẽ.
Chỉ viết – như đang mở một cánh cửa đã khép chặt suốt mấy chục năm.

Rồi, khi gấp lại lá thư ấy,
Tôi in thêm một bản – và để nó trong chiếc hộp gỗ nhỏ của con trai.
Không nói gì.
Chỉ để con tự tìm thấy. Đọc tiếp “Tôi viết thư cho cha tôi – và con trai cũng đọc nó”

Hôm ấy, tôi đã đánh con.
Không nhiều, chỉ một cái roi vào tay vì con làm đổ bát cơm trong bữa ăn.

Con không khóc.
Con không bỏ chạy hay gào lên.
Con chỉ ngước lên nhìn tôi – ánh mắt không giận, không oán… mà đầy im lặng.
Rồi con hỏi một câu – bằng giọng rất nhẹ:

“Bố có từng bị đánh như con không?”

Tôi chết lặng.

Câu hỏi đó không đòi câu trả lời.
Nó là một tấm gương – soi thẳng vào ký ức tôi từng cố quên.

Tôi thấy chính mình, năm 7 tuổi, đứng trong góc nhà sau một lỗi nhỏ,
run rẩy chờ đòn roi từ bố – và tự nhủ rằng:

“Sau này mình sẽ không đánh con như vậy.”

Đọc tiếp “Bố có từng bị đánh như con không?” – và tôi chết lặng”

Hôm ấy, trong buổi gặp mặt họ hàng, tôi lỡ mắng con vì nghĩ con không chịu chào người lớn.
Giọng tôi vang lên giữa căn phòng đông người:

“Ba đã dạy bao nhiêu lần rồi? Con cứ thế này là không được!”

Con sững lại.
Không cãi. Không phản ứng.
Chỉ đứng im, đôi mắt cụp xuống như thể bị nhấn chìm trong xấu hổ.

Vài phút sau, một người dì bước đến và nói nhỏ với tôi:

“Nó vừa mới chào cô xong, có lẽ anh không nghe thấy.”

Tôi chết lặng.

Cảm giác như ai đó đổ nước lạnh vào ngực.
Tôi không nghe con. Tôi vội phán xét. Và tôi đã mắng oan con trước mặt bao nhiêu người. Đọc tiếp “Xin lỗi con trước mặt người khác và cái nắm tay khiến tôi lặng người”

Hôm đó, con làm sai. Một chuyện nhỏ thôi – làm đổ nước lên bàn học.
Tôi không la. Không nói. Chỉ nhìn con, rồi quay đi.
Im lặng.

Tôi cứ nghĩ, mình đang “dạy con nhận lỗi”.
Tôi tưởng, im lặng là một hình thức dạy dỗ “hiện đại” – không cần nặng lời, vẫn khiến con thấy “mình sai”.

Nhưng chỉ vài phút sau, con nhìn tôi bằng ánh mắt đỏ hoe và thì thầm:

“Ba đừng làm vậy. Con thấy ba im còn đáng sợ hơn là ba la.”

Câu nói ấy như đâm thẳng vào tôi.
Vì tôi biết con nói thật. Và còn thật hơn cả – là nỗi đau trong lòng tôi.
Tôi bước lại. Quỳ xuống trước mặt con. Đọc tiếp “Tôi học cách lắng nghe cảm xúc của trẻ – bắt đầu từ một lời xin lỗi”

Tôi vẫn nhớ rõ buổi chiều hôm đó, khi tôi vừa dứt câu:

“Sao con không làm theo lời ba dặn? Phải biết nghe lời chứ!”

Con – đứa con trai 9 tuổi của tôi – chỉ cúi mặt, môi mím chặt.
Rồi con buột miệng:

“Con không muốn nói chuyện với ba. Ba lúc nào cũng bắt con nghe lời.”

Câu nói ấy như một nhát chạm thẳng vào tim.
Tôi lặng người. Không phải vì con hỗn – mà vì con nói đúng.

Tôi từng nghĩ, cách dạy con tốt nhất là khiến con biết nghe lời, làm theo hướng dẫn, không cãi lại, không tranh luận.
Tôi tưởng như thế là “con ngoan”.
Nhưng khi nghe con nói vậy, tôi chợt nhận ra… có thể mình đã sai, từ gốc rễ. Đọc tiếp “Tôi thay đổi cách dạy con – từ ép nghe lời sang lắng nghe”

“Ba khen con vì con làm tốt – hay vì ba muốn con làm tốt hơn nữa?”

Một tối con vẽ xong bức tranh và đưa cho tôi xem.
Tôi nhìn thoáng qua, mỉm cười và nói:

“Giỏi lắm con, đẹp thật! Mai thử vẽ màu đậm hơn nhé, sẽ đẹp hơn nữa!”

Con không nói gì. Chỉ gật gù.
Nhưng một lát sau, lúc đang gấp sách vở, con hỏi:

“Ba khen vì con làm tốt – hay để con làm tốt hơn nữa?”

Tôi đứng sững.

Câu hỏi nhỏ – mà như có ai đó bóc tách sự thật trong cách tôi vẫn thường nói chuyện với con. Đọc tiếp “Tôi học cách khen con – không phải để con cố gắng”

“Bố tự hào về con” – lời cha chưa từng nói với tôi, nhưng tôi nói với con mỗi ngày

Buổi tối hôm đó, con rón rén đưa cho tôi một bức vẽ nguệch ngoạc.
Là hình hai cha con đứng dưới mưa, tôi cầm ô che cho con.
Mà kỳ lạ là… trời hôm đó đâu có mưa, và tôi cũng không nhớ mình từng che ô kiểu ấy.

Tôi nhìn con. Con nhìn tôi – có gì đó trong ánh mắt như đang chờ đợi.
Tôi mỉm cười, ôm con vào lòng và nói:

“Bố tự hào về con.”

Con cười rạng rỡ, dụi đầu vào vai tôi. Đọc tiếp “Lời cha chưa từng nói – tôi nói với con mỗi ngày”

Tôi đã từng hét lên với con: “Bố nuôi con lớn từng này, mà con lại cư xử như vậy à? Đồ vô ơn!”

Lúc ấy, tôi giận. Con làm ngược lại điều tôi dặn. Con im lặng, cau có, không nói lời nào khi tôi về đến nhà sau một ngày dài làm việc. Mọi kỳ vọng trong tôi như vỡ vụn thành thất vọng, trộn lẫn với mệt mỏi và áp lực không tên.

Nhưng điều khiến tôi ám ảnh nhất không phải là cơn giận của mình… mà là phản ứng của con.
Con chỉ khẽ ngước lên, giọng không hề phản kháng:
“Con không vô ơn đâu bố. Con chỉ buồn bố thôi.”

Chỉ một câu – mà tôi đứng lặng.
Tôi không còn gì để nói.
Vì trong một khoảnh khắc hiếm hoi, tôi thấy chính mình – như đang soi gương. Đọc tiếp “Tôi từng làm tổn thương con chỉ vì một từ: vô ơn”

“Nếu con không giỏi, ba có buồn không?” Con gái tôi hỏi câu ấy vào một buổi tối rất bình thường. Không phải sau khi con làm sai điều gì, cũng không phải trong một cuộc trò chuyện sâu sắc.
Chỉ là, sau khi con làm bài tập xong, đang tô màu ngẫu hứng, con quay sang hỏi:
“Ba ơi, nếu con không giỏi… ba có buồn không?”

Tôi sững lại.

Vì câu hỏi ấy không đến từ một đứa trẻ cần khen. Nó đến từ một trái tim đang âm thầm lo sợ:
Liệu mình có còn được yêu nếu không giỏi?
Liệu tình yêu ba dành cho mình – có điều kiện không? Đọc tiếp “Nuôi con không kỳ vọng – để con không phải sợ sai”

Tôi còn nhớ như in hôm đó. Con tôi mới làm đổ ly nước lên sàn nhà. Tôi quay lại, gằn giọng:
“Con làm cái gì vậy? Bố đã nói bao nhiêu lần rồi!”

Ngay khoảnh khắc ấy, con không nói gì. Không khóc. Không cãi.
Chỉ đứng im, mắt mở to, và lùi một bước.
Ánh mắt ấy – đầy đề phòng. Như thể đang nhìn thấy một người nguy hiểm.

Tôi đứng sững lại.
Vì ánh mắt ấy quen lắm.
Đó chính là ánh mắt năm xưa của tôi – khi bố tôi nổi giận. Khi tôi chỉ lỡ làm rơi bát, hay trả lời không vừa ý. Khi tôi chưa kịp hiểu chuyện gì xảy ra, đã bị quát, bị lườm, bị mắng…

Và tôi chợt nhận ra: mình đang lặp lại điều từng khiến mình tổn thương. Đọc tiếp “Tôi chọn khác đi – để con không lớn lên trong sợ hãi”