Mỗi lần tôi lỡ mắng con,
lòng tôi lại quặn lên với một loạt tiếng thì thầm quen thuộc:
“Mày lại làm hỏng mọi thứ rồi.”
“Không ai thương nổi một người mẹ như mày.”
“Tại mày mà con mới khổ.”
Không ai nói những lời đó với tôi cả –
ngoại trừ chính… tôi.
Dù bên ngoài tôi là một người mẹ chịu khó, biết yêu con,
nhưng bên trong – tôi sống chung với một giọng nói chỉ trích gần như suốt cả tuổi thơ.
Tôi tưởng mình mạnh mẽ.
Nhưng thực ra, tôi đang cố gồng lên mỗi ngày, chống lại tiếng nói khiến mình thấy không bao giờ đủ tốt.
Tôi lớn lên trong một gia đình không bao giờ khen, chỉ biết sửa.
Một điểm 9 sẽ bị hỏi: “Sao không cố thêm để được 10?”
Một câu trả lời sai sẽ bị lắc đầu: “Mày ngốc quá!”
Và tôi mang theo tất cả những lời đó – từ giọng người khác,
biến thành giọng nói của chính mình.
Rồi tôi mang nó vào làm mẹ.
Cho đến một ngày…
Con tôi lặp lại một câu mà tôi từng thầm nói với chính mình.
Và tôi nhận ra:
Nếu mình không viết lại giọng nói trong đầu – thì con tôi sẽ phải nghe lại điều đó suốt tuổi thơ.
Khi con nói lại đúng lời tôi từng tự mắng mình
Một buổi tối bình thường – con làm bài sai và bật khóc
Hôm đó con tôi đang tập viết.
Chỉ là vài chữ bị lệch dòng, gạch xoá hơi nhiều – tôi chưa kịp phản ứng gì,
thì con đã buông bút, gục xuống bàn và khóc nức nở.
Tôi hỏi nhẹ:
“Con sao thế?”
Con nức nở:
“Con ngu quá… con làm gì cũng hỏng…”
“Mẹ đừng giận, con biết con làm mẹ thất vọng rồi.”
Tôi chết lặng.
Không phải vì con sai.
Không phải vì con khóc.
Mà vì… tôi vừa nghe lại toàn bộ những câu tôi từng tự nói với chính mình,
những câu tôi tưởng con không hề biết – vì tôi chưa bao giờ nói ra thành lời.
Tôi nhận ra: giọng nói trong đầu mình – con đã nghe thấy
Con nghe thấy khi tôi thở dài sau một sai sót nhỏ.
Khi tôi lầm bầm “Mình dở quá” mỗi lần quên đồ.
Khi tôi vò đầu, tự trách mình khi làm điều gì đó không đúng ý.
Tôi không nói với con – nhưng con vẫn học.
Từ cách tôi phản ứng với chính tôi.
Và con – như một chiếc gương trong trẻo – phản chiếu lại nỗi đau chưa từng được chữa lành trong tôi.
Nhẹ nhàng. Mà đau thấu tim.
Khoảnh khắc tỉnh thức: Tôi đang “di truyền” một giọng nói chỉ trích sang con – không qua lời dạy, mà qua cách sống
Tôi từng nghĩ mình là người mẹ tốt vì không mắng con như bà đã từng mắng tôi.
Nhưng tôi đã không để ý rằng…
Tôi đang dạy con mắng chính mình – bằng giọng nói tôi chưa bao giờ ngừng sử dụng với bản thân.
Tôi ôm con.
Rồi cũng là lần đầu tiên, tôi nói:
“Không ai ngu vì sai một lần.”
“Mẹ từng nghĩ mẹ dở – nhưng thật ra mẹ chỉ cần được ai đó nhẹ với mẹ hơn.”
“Và mẹ sẽ làm điều đó cho con. Và cho chính mẹ nữa.”
Tôi học cách nói với chính mình như cách tôi muốn nói với con
Tôi bắt đầu ghi lại giọng nói trong đầu – như viết nhật ký cảm xúc
Tôi lấy một cuốn sổ nhỏ, và mỗi khi nghe thấy mình thầm thì trong đầu những câu như:
“Mình tệ quá.”
“Lại làm hỏng hết rồi.”
“Không ai thương nổi mình đâu…”
Tôi viết lại. Không chỉnh sửa. Không phản kháng.
Chỉ ghi – để thấy rõ những điều mình đã quen sống cùng.
Tôi ngỡ ngàng.
Vì số lượng những câu nói đó nhiều đến mức… tôi không nhận ra.
Chúng đến như hơi thở – vô thức, lặp lại, và độc hại.
Tôi đăng ký chuỗi thư “Ám ảnh tuổi thơ con” – và bắt đầu nghe được giọng nói khác
Mỗi sáng, tôi đọc một lá thư.
Không ép bản thân phải “tích cực hóa” mọi điều,
chỉ lặng lẽ cảm nhận.
Một dòng trong thư số 18 khiến tôi lặng người:
“Nếu bạn từng không được ai nâng đỡ bằng lời, thì hãy bắt đầu làm điều đó cho chính mình.”
Tôi bắt đầu thử.
Tôi viết lại – từng câu – bằng giọng nói mà một người mẹ nên nói với chính mình
Ví dụ:
❌ “Mày thất bại rồi.”
✅ → “Hôm nay không như ý, nhưng mình đã cố gắng.”
❌ “Không ai cần một người như mày.”
✅ → “Mình vẫn xứng đáng được thương – kể cả khi chưa hoàn hảo.”
❌ “Mình làm khổ con.”
✅ → “Mình đang học từng ngày – và con thấy điều đó.”
Tôi bắt đầu nói những lời đó – không phải để “tự kỷ ám thị” – mà để chữa lành
Có những sáng, tôi nhìn gương và thì thầm:
“Mình là người mẹ đủ tốt.”
“Mình sẽ tử tế với chính mình – để còn đủ dịu dàng với con.”
Ban đầu thấy gượng gạo.
Nhưng dần dần – những câu nói đó trở nên thật.
Không phải vì tôi đột nhiên yêu bản thân.
Mà vì tôi ngừng làm tổn thương chính mình thêm nữa.
Tôi bắt đầu dạy con nói với chính con như tôi đang tập nói với mình
Khi con làm sai, tôi không chỉ nói:
“Không sao đâu, mẹ không giận.”
Mà còn hỏi:
“Con đang nghĩ gì về mình vậy?”
Và khi con lúng túng, tôi dạy con nói lại:
“Con sai – nhưng con sẽ sửa.”
“Con buồn – nhưng con không xấu.”
“Con vẫn xứng đáng được mẹ thương.”
Tôi không biết con sẽ ghi nhớ được bao nhiêu câu.
Nhưng tôi biết – tôi đã gieo những hạt đầu tiên của một giọng nói mới bên trong con.
Và trước hết, là bên trong tôi.
Khi bên trong tôi nhẹ lại – mọi kết nối xung quanh cũng bắt đầu lành hơn
Con không còn sợ sai – mà dám sửa
Trước kia, mỗi lần làm sai, con tôi thường cuống lên:
“Con biết rồi! Con sẽ không làm thế nữa!”
Nói nhanh, mắt hoang mang – như đang cố phòng thủ trước sự chỉ trích.
Giờ thì khác.
Con dừng lại, thở, rồi nói:
“Con làm sai… nhưng mẹ vẫn yêu con đúng không?”
Tôi mỉm cười:
“Lúc nào cũng yêu.”
Và tôi nghe thấy giọng nói mới – giọng con tự nói với mình – đang được hình thành.
Tôi không còn chìm trong dằn vặt – mà biết quay lại với lòng tử tế
Mỗi khi tôi lỡ nổi cáu, thay vì dằn vặt hàng giờ, tôi thở và nói với chính mình:
“Mình vừa sai – nhưng mình đang học.”
Tôi đến bên con, xin lỗi, giải thích, rồi cùng con sửa.
Tôi không còn là người mẹ hoàn hảo trong mơ.
Nhưng tôi là một người mẹ thật – biết dừng, biết sửa, và biết thương mình.
Gia đình tôi không yên ả mọi lúc – nhưng ấm hơn rất nhiều
Chồng tôi cũng bắt đầu để ý.
Anh không hỏi: “Em đang làm gì thế?”
Nhưng có một lần, khi tôi làm rơi cốc và lẩm bẩm: “Mình ngốc thật…”
Anh đặt tay lên vai tôi, nói:
“Không đâu. Em chỉ mệt thôi.”
Tôi cười.
Vì tôi biết – giọng nói mới không chỉ lan trong tôi,
mà còn bắt đầu chạm vào người khác.
Giọng nói trong đầu bạn – là người bạn đồng hành suốt đời
Bạn có thể sống trong một căn nhà yên tĩnh,
nhưng nếu bên trong bạn là tiếng mắng mỏ, dè bỉu, trách móc,
thì bạn vẫn đang sống giữa… một chiến trường vô hình.
Tôi từng nghĩ: chỉ cần học cách yêu con là đủ.
Nhưng rồi tôi nhận ra – nếu tôi không học cách nói lại với chính mình,
tôi sẽ truyền cho con một giọng nói nội tâm đầy phán xét,
dù ngoài miệng tôi chưa từng mắng con một câu nào.
Chữa lành – không chỉ là tha thứ cho quá khứ, mà là viết lại cách ta nói với chính mình hôm nay
Nếu ngày xưa bạn từng bị nói:
“Mày chẳng được tích sự gì.”
“Đừng có khóc nữa!”
“Im đi, có gì đáng buồn đâu!”
Thì hôm nay, bạn có quyền viết lại những câu như:
“Mình xứng đáng được cảm thông.”
“Khóc không sai.”
“Mình đang làm tốt nhất có thể rồi.”
Và bạn càng viết lại cho mình bao nhiêu,
con bạn càng được lớn lên trong một thế giới bên trong dịu dàng bấy nhiêu.
Giọng nói nội tâm – dù lành hay đau –
sẽ là tiếng vọng nuôi dưỡng hoặc làm khô cạn lòng tự trọng suốt đời.
Nếu bạn đang học cách nói lại với chính mình bằng sự dịu dàng…
Hãy biết rằng bạn không cô đơn.
Có rất nhiều người mẹ, người cha… từng sống với một giọng nói nội tâm đầy chỉ trích,
và giờ đang học cách thay đổi – không chỉ vì bản thân, mà còn vì con.
Nếu bạn từng bắt đầu viết lại một câu…
“Mình không tệ như mình vẫn nghĩ.”
“Mình xứng đáng được yêu.”
“Mình đang tiến bộ mỗi ngày.”
Thì đó chính là lúc bạn bắt đầu chữa lành rồi đấy.
👉 Hãy chia sẻ hành trình ấy với cộng đồng cha mẹ đang tỉnh thức và nuôi con bằng kết nối tại:
http://nuoicondungcach.org
Vì biết đâu – chính điều bạn đang thầm thì với mình…
sẽ trở thành tiếng nói nâng đỡ cho ai đó ngoài kia.