Tôi từng là một đứa trẻ ngoan – và im lặng đến mức gần như vô hình
Không phải vì tôi không có điều để nói.
Mà vì… mỗi lần định nói, tôi sợ sẽ bị cắt lời.
Sợ mẹ bận.
Sợ ba gắt.
Sợ nói ra sẽ “làm người lớn buồn.”
Dần dần, tôi quen sống yên lặng.
Không phản kháng. Không giãi bày.
Lớn lên, tôi được khen là “trầm tính, dễ chịu, biết điều.”
Nhưng sâu bên trong – là một đứa trẻ luôn lo mình phiền phức.
Một người lớn hay nuốt cảm xúc vào trong.
Một người mẹ cố gồng giỏi để khỏi cần nhờ ai.
Một người vợ thở dài trong phòng tắm vì không dám nói “hôm nay em mệt.”
Tôi tưởng mình chọn im lặng.
Nhưng thật ra – tôi từng không có lựa chọn nào khác.
Cho đến một ngày, con gái tôi – mới 5 tuổi – sau khi bị mắng, chỉ ngồi lặng lẽ.
Tôi hỏi:
“Sao con không nói gì?”
Con đáp:
“Con sợ mẹ buồn.”
Tôi đứng lặng.
Vì lần đầu tiên, tôi thấy lại chính mình – trong im lặng của con.
Và lần đầu tiên, tôi biết:
Đã đến lúc mình lên tiếng – không chỉ cho mình, mà cho con.
Im lặng từng là cách tôi sống sót – nhưng không phải là cách tôi muốn con mình lớn lên
Tôi nhớ lại rất rõ cái cảm giác ấy: khi chưa nói hết câu, người lớn đã quay đi
Hồi nhỏ, tôi hay muốn kể chuyện ở lớp,
muốn hỏi vì sao bạn A có bút mới,
muốn nhờ mẹ gỡ nút áo bị rách…
Nhưng đa phần câu trả lời là:
“Thôi, chuyện nhỏ xíu!”
“Mẹ đang bận!”
“Con nói nhiều quá đó!”
Cứ thế, tôi học cách rút lại.
Dần dần, tôi không nói nữa.
Không hỏi nữa.
Không giãi bày nữa.
Và người lớn khen tôi “ngoan”.
“Dễ nuôi.”
“Biết điều.”
Chỉ là… không ai biết, đứa trẻ ấy đã thôi lên tiếng vì không tin ai đủ kiên nhẫn để lắng nghe.
Tôi cứ nghĩ đó là “tính cách” – cho đến khi thấy con mình cũng bắt đầu yên lặng giống hệt
Một buổi tối, tôi đang bận việc, con gái tiến lại nói:
“Mẹ ơi, hôm nay…”
Tôi gắt nhẹ:
“Chờ mẹ xong đã con, mẹ đang làm.”
Con rụt lại.
Im luôn.
Cả tối hôm đó không nói thêm gì.
Tôi thấy lo.
Gặng hỏi thì con chỉ cười.
“Không có gì đâu mẹ.”
Nhưng tôi biết ánh mắt đó.
Tôi biết giọng nói đó.
Tôi từng dùng chúng suốt cả thời thơ ấu – để giấu đi cảm xúc thật.
Khoảnh khắc con cúi đầu và nói: “Con sợ mẹ buồn nên con im” – tôi cảm thấy tim mình thắt lại
Tôi ôm con.
Không biết nói gì.
Chỉ thấy nước mắt rơi ra lúc nào không hay.
Và trong nước mắt đó, tôi nhận ra:
Nếu mình không lên tiếng vì mình –
thì con sẽ tiếp tục học cách im lặng – như mình ngày xưa.
Tôi bắt đầu lên tiếng – bằng những điều rất nhỏ, nhưng rất thật
Tôi viết thư cho chính mình năm 7 tuổi – cô bé thường ngồi yên lặng ở góc nhà
“Tớ xin lỗi vì ngày đó không ai hỏi cậu có mệt không.
Không ai chờ cậu nói hết câu.
Không ai giữ cậu lại khi cậu buồn.”“Giờ tớ lớn rồi – tớ sẽ học cách nói ra,
để cậu không còn phải im lặng nữa.”
Tôi viết xong, gập sổ lại, mà nước mắt cứ chảy.
Không phải vì giận ai.
Mà vì thương mình – và thương con.
Tôi tập nói thật – không còn cố “dễ chịu” hay “được lòng” mọi người
Tôi nói với chồng:
“Hôm nay em mệt. Em không muốn gồng nữa.”
Tôi nói với con:
“Hồi nhỏ mẹ hay giấu cảm xúc. Mẹ không muốn con phải giống vậy.”
Tôi nói với chính mình:
“Không cần mạnh mẽ mọi lúc. Không cần im lặng để được yêu.”
Tôi tạo khoảng không để con được nói – dù con chưa biết dùng từ đúng
Tôi không ngắt lời.
Không sửa lại cách con diễn đạt.
Không giục con “vào vấn đề chính”.
Tôi chỉ hỏi:
“Con có muốn mẹ nghe trọn không?”
“Mình nói ra thôi, không cần đúng, được không con?”
Tôi đặt bảng “góc cảm xúc” ở đầu giường – để mỗi tối cả hai mẹ con đều được lên tiếng
Ba câu đơn giản:
-
Hôm nay con vui điều gì?
-
Hôm nay con không vui khi nào?
-
Ngày mai con mong điều gì?
Có tối con nói dài.
Có tối con chỉ gật đầu và ôm mẹ.
Và tôi học được một điều:
Lên tiếng không phải lúc nào cũng bằng lời –
mà bằng ánh mắt, bằng ôm ấp, bằng sự sẵn sàng ở lại lắng nghe.
Tôi cũng lên tiếng khi con sai – nhưng bằng tình thương, không phải bằng sự dồn nén
Thay vì nín chịu rồi quát to, tôi tập nói ngay khi cảm xúc mới xuất hiện:
“Mẹ thấy hơi buồn khi con không giữ lời hứa.
Mẹ muốn nói điều đó – để mẹ không phải giận lâu.
Mẹ vẫn yêu con – và muốn mình cùng sửa.”
Và rồi tôi nhận ra – mỗi lần mình nói thật, đứa trẻ năm xưa trong mình lại được giải thoát thêm một chút
Không còn giằng xé “nên nói hay không”.
Không còn đóng vai “người biết điều.”
Tôi bắt đầu sống đúng với mình – và nhẹ hơn từng ngày.
Con không còn đoán cảm xúc của mẹ – mà được phép hỏi và được trả lời thật
Trước kia, mỗi khi tôi im lặng, con hay rụt rè:
“Mẹ giận con à?”
“Con làm gì sai hả mẹ?”
Tôi thường lắc đầu:
“Không sao. Mẹ không sao.”
Giờ thì khác.
Khi mệt, tôi nói:
“Mẹ mệt – không phải tại con. Mẹ cần yên một chút rồi mẹ sẽ ổn.”
Con gật đầu, ôm nhẹ:
“Con chờ mẹ nha.”
Và tôi biết: con không còn phải sống trong sự đoán già đoán non – như tôi từng lớn lên.
Tôi cũng không còn là người vợ “chịu đựng cho yên” – mà dám nói ra điều mình cần
Tôi nói:
“Em buồn – không phải vì chuyện hôm nay, mà vì cảm xúc cũ trỗi dậy.”
“Em cần được ôm – chứ không cần lời khuyên lúc này.”
Và chồng tôi bắt đầu nghe.
Thật sự nghe – vì tôi thật sự nói.
Còn tôi – mỗi lần lên tiếng, là một lần tôi giải cứu chính mình khỏi bóng tối câm lặng
Tôi không phải “con gái dễ nuôi” nữa.
Tôi là người mẹ biết khóc khi mệt, biết nói khi đau, biết dừng lại khi quá tải.
Và quan trọng hơn,
tôi là người dạy con bằng chính việc mình dám sống thật – không cần đóng vai “mạnh mẽ” hay “ngoan ngoãn” nữa.
Bạn không cần nói to – chỉ cần nói thật
Im lặng từng là cách để tôi sống sót trong một ngôi nhà không có chỗ cho cảm xúc.
Nhưng giờ, khi đã là mẹ, tôi hiểu:
Nếu tôi tiếp tục im lặng – thì con tôi sẽ học cách sống giống hệt.
Tôi không muốn con nghĩ:
– Cảm xúc là phiền phức.
– Nói ra là gây rối.
– Muốn được yêu thì phải “dễ nuôi”.
Tôi muốn con biết:
– Cảm xúc cần được lắng nghe.
– Lên tiếng là quyền – không phải lỗi.
– Và yêu thương thật sự không cần đổi bằng sự im lặng.
Bạn có thể bắt đầu từ một câu thôi: “Tôi mệt.” “Tôi buồn.” “Tôi muốn được ôm.”
Không cần hô hào.
Không cần giảng giải.
Chỉ cần sống thật, đủ nhẹ và đủ kiên trì –
để đứa trẻ bên trong bạn được nghe thấy,
và đứa trẻ ngoài đời – con bạn – được sống khác đi.
Mỗi lần bạn dám nói thật – là một lần đứa trẻ năm xưa trong bạn được giữ lại
Nếu bạn từng lớn lên trong im lặng, từng không dám bày tỏ vì sợ bị phán xét,
và hôm nay – dù chỉ là một lần nhỏ – bạn đã lên tiếng vì chính mình,
thì bạn đã bước một bước rất lớn trên hành trình chữa lành.
👉 Hãy chia sẻ một khoảnh khắc bạn từng im lặng – và đã dám nói ra,
một điều bạn từng ước được nghe – và giờ bạn đã nói với con,
tại: http://nuoicondungcach.org
Vì chính giọng nói bạn đang hồi sinh cho mình –
cũng là âm thanh dẫn đường cho một thế hệ mới biết yêu thương bằng sự thành thật và hiện diện.